İşyerinde disiplin cezası uygulanması firma bünyesinde iç disiplini sağlamak ve çalışanlara huzurlu ve güvenli bir iş ortamı oluşturmak içindir. Bir iş yerinde işyeri disiplin yönetmeliği düzenlenirken iş kanunu göz önünde bulundurulmalıdır.
işyerinde disiplin cezası uygulanırken bazı hususlara dikkat edilmesi önem arz etmektedir. Kısaca bunlardan bahsetmek gerekirse bir kaçına değinmekte fayda vardı. Bunlardan ilki disiplin cezası uygularken iş kanunun 5. Maddesi gereği çalışanlara dil, din, ırk, cinsiyet engellilik, siyasal düşünce, felsefi inanç vs sebeplerle ayrım yapılmaması eşit davranılmasıdır. Yine disiplin cezası uygulanırken iş sözleşmesinin işverence bildirimsiz ve tazminatsız olarak feshinde uyulması gereken maddeler 19, 22, 25 ve 26 dır.
Bunlardan örnek olarak 19. Maddeye değinecek olursak. İş sözleşmesinin feshinde izlenmesi gereken usul ve şartların nasıl olması gerektiğinden bahseder ve işveren fesih bildirimini yazılı olarak yapmak ve fesih sebebini açık ve kesin bir şekilde belirtmek zorundadır.
Hakkındaki iddialara karşı savunmasını almadan bir işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi, o işçinin davranışı veya verimi ile ilgili nedenlerle feshedilemez. Ancak, işverenin 25 inci maddenin (II) numaralı bendi şartlarına uygun fesih hakkı saklıdır.
Disiplin cezası uygulamada cezayı gerektiren ve ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı öğrenen iş veren olayı işyeri disiplin kuruluna sevk eder. İşyeri Disiplin kurulu da disiplinsizlik arz eden olayla ilgili soruşturma açar. Burada dikkat edilmesi gereken bir husus altı günlük sürenin aşılmamasıdır. “Madde 26 – 24 ve 25 inci maddelerde gösterilen ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallere dayanarak işçi veya işveren için tanınmış olan sözleşmeyi fesih yetkisi, iki taraftan birinin bu çeşit davranışlarda bulunduğunu diğer tarafın öğrendiği günden başlayarak altı iş günü geçtikten ve her halde fiilin gerçekleşmesinden itibaren bir yıl sonra kullanılamaz. Ancak işçinin olayda maddi çıkar sağlaması halinde bir yıllık süre uygulanmaz” bu sebeplerden dolayı işveren olayı öğrenmesinden ve ya fiilin gerçekleşmesinden itibaren altı günlük zamanı geçirmeden süreci tamamlaması gerekir.
- işyerinde disiplin cezası uygulaması nasıl olur ve hangi hareket ve fiillere hangi cezalar verilir.
işyerinde disiplin cezaları ile ilgili uygulamaların yürütülmesi amacıyla bir disiplin kurulu oluşturulur. Bu kurulda işveren temsilcisi ve işçi temsilcilerinin yer aldığı dört kişilik bir ekip yer alır. Kurula daha fazla kişiden de oluşabilir.
İşyeri Disiplin kurulu, disiplin cezası gerektiren bir olay karşısında en geç 6 işgünü içinde toplanır ve gerekli kararları 6 işgünü içerisinde alır.
işyerinde disiplin cezası sürecini kısaca göz atacak olursak. Disiplin cezası fiilini sebep olan olayın gerçekleşmesinden sonra ilgili personelin amiri tarafından yazılı bir tutanağın hazırlanması bu tutanakta çalışanın tc kimlik numarası adı soyadı varsa çalıştığı bölümü ve olay tarihi ile disiplin sucunun yer aldığı bir evrakın altı iş gücün içinde hazırlanması gerekir. Disiplin kurulu üyelerine bu zaman zarfı içinde ulaştırılması gerekmektedir.
Tutanağı alan disiplin kurulu üyeleri kişinin iş kanunu ilgili maddesi gereği kişiden yazılı savunma alarak tutanağın altına iliştirmesi usul açısından doğru olacaktır. Savunma yazmaktan kaçınan kişiye disiplin kurulu üyeleri savunma yazmaktan imtina etmiştir. Yazmak suretiyle imzalayarak ilerde yaşanacak olumsuzlukların bir nebzede olsa önüne geçmiş olacaklardır.
Savunması alınan kişi disiplin kurulunun toplamasıyla disiplin kurulu üyelerinin yer aldığı toplantı yerine davet edilir. Ve bur da savunma yazısı gözden geçirilen çalışanın bir de sözlü savunma yapması istenir. Bu süreçlerin tamamlanmasından sonra kişinin daha önceki sicil durumu da göz önüne alınarak kişiye disiplin cezası yazılı şekilde tebliğ edilir. Yine disiplin cezası verilirken iş kanunun 38 maddesine dikkat etmek gerekir.
Kişiye ücret kesme cezası verilecekse Madde 38. işveren toplu sözleşme veya iş sözleşmelerinde gösterilmiş olan sebepler dışında işçiye ücret kesme cezası veremez. İşçi ücretlerinden ceza olarak yapılacak kesintilerin işçiye derhal sebepleriyle beraber bildirilmesi gerekir. İşçi ücretlerinden bu yolda yapılacak kesintiler bir ayda iki gündelikten veya parça başına yahut yapılan iş miktarına göre verilen ücretlerde işçinin iki günlük kazancından fazla olamaz. Yine disiplin cezası tis veya iş sözleşmesi dışında gösterilen sebepler dışında ücret kesme cezası verilmesi mümkün değildir..
işyerinde Disiplin cezası kesintileri işçilerin eğitimi ve sosyal hizmetleri için kullanılıp harcanmak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı hesabına Bakanlıkça belirtilecek Türkiye’de kurulu bulunan ve mevduat kabul etme yetkisini haiz bankalardan birine, kesildiği tarihten itibaren bir ay içinde yatırılır. Her işveren işyerinde bu paraların ayrı bir hesabını tutmaya mecburdur. Birikmiş bulunan ceza paralarının nerelere ve ne kadar verileceği Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının başkanlık edeceği ve işçi temsilcilerinin de katılacağı bir kurul tarafından karara bağlanır. Bu kurulun kimlerden teşekkül edeceği, nasıl ve hangi esaslara göre çalışacağı çıkarılacak bir yönetmelikte gösterilir
|
İŞÇİ ÜCRETLERİNDEN KESİLEN CEZA PARALARI HESABI |
||||||||||||||
|
T.C. ZİRAAT BANKASI ANKARA-KAMU GİRİŞİMCİ ŞB. |
||||||||||||||
|
Hesap No |
: |
38775369 – 5052 |
IBAN NO |
: |
TR 83 000 100 2533 387 753 69 – 5052 |
Çalışma Genel Müdürlüğü |
Vergi Kimlik No |
: |
815.029.2949 |
|||||
İŞÇİYE VERİLEN DİSİPLİN CEZASI / CEZALARI
- İhtar
- Ücret Kesme Cezası :
- İşten İhraç etme
Konuyla ilgili işyerinde disiplin cezası / cezalarını gerektiren hareketlerin neler olduğuna değinirsek bunlardan bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz.
- Mazeretsiz işe geç gelme ihtar disiplin cezası,
- Mazeretsiz devamsızlık yapma disiplin cezası, mazeretsiz iki gün işe gelmeme işten ihraç disiplin cezası.
- Erken paydos etme ihtar disiplin cezası.
- İşyerine alkollü gelme ihraç disiplin cezası.
- Verilen işi yapmamakta ısrar etmek ve ya özen göstermemek ihtar disiplin cezası.
- İş saatinde uyumak, iş güvenliği tedbirlerine uymamak, koruyucu malzeme kullanmamak ihtar disiplin cezası.
- İşyerine kavga etmek veya iş arkadaşına sataşmak fiziki mukavemette bulunmak ihraç disiplin cezası.
Kendisine teslim edilen alet, malzeme veya vasıtayı iyi korumayarak kaybına, bozulmasına veya hasarına sebebiyet vermek ücret kesme disiplin cezası bu ceza bir ayda iki yevmiyeden fazla olamaz. Eğer iki yevmiyeden fazla verilmiş ise diğer aylarda kesilmeye devam edilir. Yine İşyerinde umumi ahlak ve adaba aykırı davranışlarda bulunmak gibi bu hareket ve davranışları çoğalta biliriz.